بررسی گزارش‌گری مالی عملکرد زیست‌محیطی شرکت‌های آلاینده پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حسابداری دانشگاه الزهرا (س)

2 مدرس دانشگاه پیام نور استان تهران

چکیده

مقدمه: هدف از این پژوهش، بررسی موارد افشاء شده و یا  افشاء نشده‌ی عملکرد زیست‌محیطی به‌وسیله شرکت‌های آلاینده پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، با توجه به الزامات موجود در استانداردهای حسابداری ایران و قوانین و مقررات جاری کشور (قانون مالیات بر ارزش افزوده، قانون برنامه پنجم توسعه، قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و سایر قوانین مربوط) است.
روش‌ پژوهش: در این پژوهش، سعی بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی- پیمایشی، به بررسی موضوع پژوهش پرداخته شود. به همین منظور، پنج موضوع گزارش عملکرد زیست‌محیطی در 47 شرکت آلاینده از 9 صنعت برای سال‌های 1381 الی 1387 مورد بررسی قرار گرفته است.
یافته‌ها: نتایج آزمون نسبت موفقیت در جامعه نشان می‌دهد که شرکت‌های آلاینده حداقل در 50 درصد از مشاهدات، عملکرد مالی زیست‌محیطی خود را در یادداشت‌های توضیحی صورت‌های مالی و گزارش‌های هیأت‌مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام افشاء کرده‌اند.
نتیجه‌‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر، به نظر می‌رسد که شرکت‌های آلاینده پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، عملکرد مالی زیست‌محیطی خود را در یادداشت‌های توضیحی صورت‌های مالی و گزارش هیأت‌مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام افشاء می‌کنند. همچنین، تا زمانی‌که افشای اطلاعات عملکرد زیست‌محیطی غیراجباری و داوطلبانه باشد، شرکت‌ها برای گزارش‌گری از رویه‌های متفاوتی استفاده می‌کنند و میزان افشای عملکرد زیست‌محیطی شرکت‌ها در نوسان است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey of Financial Reporting of Environmental Performance of Polluting Companies on Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

  • E. Abbasi 1
  • F. Mohammadi 2
1 Assistant Professor of Accounting, Alzahra University
2 Instructor at Payam Noor University of Tehran Province
چکیده [English]

Introduction: The main purpose of this study was to investigate the disclosure or non-disclosure of information regarding environmental performance by polluting companies listed in Tehran Stock Exchange according to the requirements of the current laws and regulations, as well as the accounting standards of Iran (VAT rules, the fifth development plan, the collection of some of the government revenues and other relevant laws).
Methods: In this study, there was an attempt to use the descriptive survey method for research. To this aim, five issues regarding the environmental performance reporting were investigated in 47 polluting companies including 9 industries during 2002–2008.
Results: The results obtained through binominal test demonstrate that at least 50% of the observations made about the polluting companies are indicative of the fact that their board of directors discloses the information regarding the environmental financial performance to the general assembly meeting via financial notes and reports.
Conclusion: The findings of the present study suggest that polluting companies listed in Tehran Stock Exchange disclose their environmental financial performance to the general assembly meeting through notes with financial statements, and also through the reports of board of directors. It is worth mentioning that as long as the disclosure of information regarding the environmental performance is arbitrary and voluntary, companies use different procedures for reporting, and their level of disclosure of environmental performance fluctuates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Financial Performance
  • Disclosure of Financial Information of the Polluting Companies and Environment Financial Reporting

مراجع

جوهرچی، طاهره (1385). «بررسی هزینه‌یابی زیست‌محیطی در شرکت‌های دارای گواهینامه ایزو 14000». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
حیدری، محمد (1386). «امکان‌سنجی پیاده‌سازی گزارش‌گری زیست‌محیطی در ایران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
سند چشم انداز 20 ساله کشور (1382). بخش سوم، ویژگی‌های امنیت تولید و رفاه ملی، بندهای  2 و 3.
علامه، آزاد (1383). «بررسی بار اطلاعاتی حسابداری محیط‌زیست در گزارش‌گری مالی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصل پنجاهم.
قانون برنامه چهارم توسعه ‎اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری ‎اسلامی ایران، بخش ششم، فصل دوازدهم، ماده «135»، بند «9».
قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست، مصوب 1353، ماده «9».
قانون مالیات بر ارزش افزوده، بخش ششم، سایر مقررات، ماده «38»، تبصره «1».
قانون وصول برخی از درآمدهای دولت (1373). ماده «45»، مصوب مجلس شورای اسلامی.
کمیته تدوین استانداردهای حسابداری ایران (1390). استانداردهای حسابداری، تهران: انتشارات سازمان حسابرسی.
میرسمیعی، مسعود و محسن خوش‌طینت (1381). «حسابداری محیط‌زیست». فصلنامه حسابرس، شماره 17، ص‌ص. 21.
نصیرزاده، فرزانه (1386). «حسابداری زیست‌محیطی». ماهنامه حسابدار، شماره 183، ص‌ص. 24.
Banerjee, B. (2006). “Corporate Environmental Accounting and Reporting”. The Chartered Accountant, Vol. April, pp. 1432-1439.
Deegan, C. (2003). “Environmental Management Accounting: An Introduction and Case Studies for Australia”. Institute of Chartered Accountants in Australia, RMIT University in Melbourne.
Donwa, P. (2011). “Environment Accounting and Host Community Agitation in Nigeria: The Petroleum
Industry Experience”. International Review of Business Research Papers, Vol. 7, No. 5, September, pp. 98-108.
Edu, B. E.; Esang, A. E.; and A. D. O. Otonkue (2009). “Environmental Financial Reporting”. Available at: http://www.ssrn.Com.
Frankle, A. W. and J. C. Anderson (1980). “Voluntary Social Reporting and Iso-Beta Portfohio Analysis”. The Accounting Review, Vol. 55, No. 3, pp. 469-478.
International Federation of Accountants (2005). “Environmental Management Accounting”. International Guidance Document, pp. 13-14.
Rahahleh, M. Y. and J. A. Sharairi (2008). “The Extent of Social Responsibility Accounting Application in the Qualifiled Industrial Zone in Jordan”. International Management Review, Vol. 4, No. 2, pp. 5-16.
Sustainability Reporting Guidelines Conference (2006). “World Commission on Environment and Development”. Global Reporting Initiative, Version. 3, pp. 1-29.
Sustainability Reporting(2006). Available at: http://www.GlobalReporting Initiative.com
Yongvanich, K. and J. Guthrie (2006). “An Extend Performance Reporting Framework for Social and Environment Accounting”. Business Strategy and the Environment, Vol. 15, pp. 309-321.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار