بررسی ویژگی‌های فردی و عوامل اثرگذار بر تمایلات افشاگری تقلب دربارۀ حسابداران (مطالعه موردی: حسابداران شاغل در بیمارستان‌های دولتی شیراز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

مقدمه: تقلب از مهم­ترین عوامل زیان مالی در بخش­های خصوصی و دولتی و یکی از دلایل کاهش اعتماد عمومی به دولت­ها است. علی‌رغم وجود سازوکارهای گوناگون نظارتی، افشاگری هنوز هم متداول‌ترین روش کشف تقلب است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر ویژگی­های فردی و عوامل اثرگذار بر تمایلات افشاگری تقلب است.
روش پژوهش: این پژوهش کاربردی و از نوع مطالعات پیمایشی، همبستگی و مقطعی است. جامعۀ آماری پژوهش، حسابداران بیمارستان­های دولتی شیراز است که 141 نفر برای نمونه انتخاب شد. ابزار پژوهش، پرسش­نامه و با تدوین سناریو است. فرضیه­های پژوهش نیز با استفاده از تحلیل همبستگی و رگرسیون آزمون شده است.
یافته­ها: یافته­های پژوهش بیانگر معنی­دار نبودن رابطۀ متغیر هزینۀ شخصی افشاگری با تمایل به افشاگری است. این یافته­ها رابطۀ مثبت و معنی­دار تمایل به افشاگری با چهار متغیر هنجارهای غیرعینی، نگرش دربارۀ افشاگری، ویژگی شخصیتی فعال و دین­داری را نشان می­دهد. تجزیه­وتحلیل بیشتر نتایج بیان­کنندۀ تأیید نشدن فرضیۀ تمایل به افشاگری در حسابداران است. گفتنی است نتایج بررسی جداگانه نشان داد که حسابداران با وضعیت استخدامی رسمی تمایل به افشاگری داشته­اند اما نمی­توان نتیجه گرفت که حسابداران با وضعیت استخدامی پیمانی و قراردادی تمایل به افشاگری دارند. بین متغیرهای پژوهش در سطح­های مختلف از متغیرهای جمعیت­شناختی نیز تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد.
نتیجه­گیری: با­ توجه­ به تأیید فرضیه­های پژوهش مبنی بر تأثیر هنجارهای غیرعینی، نگرش دربارة افشاگری، ویژگی شخصیتی فعال و دین‌داری بر تمایل به افشاگری و همچنین تمایل نداشتن حسابداران بیمارستان‌­های دولتی به افشاگری در شرایط فعلی، تصویب قوانین و مقررات و ایجاد سازوکارهای اجرایی به منظور حمایت و تشویق افشاگران در جهت مبارزه با فساد و تقلب مالی امری ضروری است. در این زمینه، توجه بیشتر به آموزش اخلاق و برنامه­های فرهنگی و دینی نیز سودمند خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining individual characteristics and influencing factors on accountants' willingness to disclose fraud (case study: accountants working in Shiraz public hospitals)

نویسندگان [English]

  • Gh. Mahdavi (Ph. D.) 1
  • S. Khademi 2
1 Professor, Department of Accounting, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 PhD student, Department of Accounting, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Introduction: Fraud is one of the most important factors of financial loss in the private and public sectors and one of the reasons for the decrease of public trust in governments. Despite the existence of various monitoring mechanisms, whistleblowing is still the most common method of fraud detection. The purpose of this research is to investigate the influence of individual characteristics and influencing factors on the tendency to disclose fraud. Research method: This research is applied and of the type of survey, correlational and cross-sectional studies. The statistical population of the research is the accountants of Shiraz public hospitals, 141 of whom were selected as a sample. The research tool is a questionnaire and scenario formulation. Research hypotheses have been tested using correlation and regression analysis. Findings: The findings of the research show that the relationship between the personal cost of disclosure and the willingness to disclose is not significant. These findings show a positive and significant relationship between the willingness to disclose and four variables of non-objective norms, attitude about disclosure, active personality and religiosity. Further analysis of the results shows that the hypothesis of willingness to disclose in accountants is not confirmed. It should be noted that the results of a separate survey showed that accountants with official employment status had a tendency to disclose, but it cannot be concluded that accountants with contract employment status have a tendency to disclose. No significant difference was observed between research variables at different levels of demographic variables. Conclusion: According to the confirmation of research hypotheses regarding the effect of non-objective norms, attitudes about disclosure, active personality traits and religiosity on the willingness to disclose, as well as the reluctance of public hospital accountants to disclose in the current situation, the adoption of laws And it is necessary to establish regulations and enforcement mechanisms to support and encourage whistleblowers to fight corruption and financial fraud. In this context, paying more attention to moral education and cultural and religious programs will also be beneficial.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fraud disclosure
  • hospital
  • accountants
  • fraudulent financial reporting
  • individual characteristics